Ανθρακίτης, Μεθόδιος

(Καμινιά Ζαγορίου 1660; – Ιωάννινα 1736).Διδάσκαλος του Γένους. Σπούδασε στα Ιωάννινα και στη Βενετία, όπου υπηρέτησε και ως εφημέριος του τοπικού ορθόδοξου ναού. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα (γύρω στο 1710), δίδαξε σε σχολές της Καστοριάς. Το έργο του έχει προδρομική σημασία για την ιστορία της νεοελληνικής παιδείας. Ο Α. ήταν ένας από τους εισηγητές των νεότερων μαθηματικών στην Ελλάδα και από τους πρώτους που αντικατέστησαν την αρχαΐζουσα ως γλώσσα διδασκαλίας με τη δημώδη. Όταν όμως άρχισε να διδάσκει νεότερη φιλοσοφία, που βασιζόταν όχι πια στον παραδοσιακό αριστοτελισμό, αλλά είχε επηρεαστεί από τον Ντεκάρ, τον Μαλμπράνς και τον Μολίνο, ξέσπασε διωγμός εναντίον του. Καταγγέλθηκε ως αιρετικός και καταδικάστηκε από το πατριαρχείο. Τα συγγράμματά του κάηκαν και απαγορεύτηκε κάθε επαφή χριστιανών μαζί του. O Α. υποχώρησε (1725), έδωσε στο πατριαρχείο μία ορθόδοξη ομολογία πίστης και υποσχέθηκε να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις της εκκλησίας. Σώθηκαν αρκετά έργα του και μερικά νεανικά θρησκευτικά συγγράμματά του. Το βιβλίο του Οδός Μαθηματική εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, αφού πρώτα μεταφράστηκε στην αρχαΐζουσα από τη δημώδη, στην οποία είχε αρχικά γραφτεί. Στα νεότερα χρόνια, έγινε η πλήρης αποκατάσταση του Α., ο οποίος τοποθετείται πλέον μεταξύ των μεγαλύτερων φυσιογνωμιών του ελληνικού Διαφωτισμού, ενώ και οι θεωρίες του δεν αμφισβητούνται, αλλά αντιθέτως συζητούνται και σχολιάζονται. Το εξώφυλλο του βιβλίου του Μεθόδιου Ανθρακίτη «Βοσκός λογικών προβάτων» (Βενετία, 1708).